දවල් කාලයේ කෙටි විවේකයක් ගැනීම බොහෝ සංස්කෘතීන්හි දැකගත හැකි පුරුද්දකි. ස්පාඤ්ඤයේ සියෙස්ටා සහ ජපානයේ හිරුනේ වැනි චාරිත්‍රයන් මගින් මෙම පුරුද්ද ජනප්‍රිය වී ඇත. තාක්ෂණ යෝධයන් වන ගූගල්, සැම්සුං සහ ෆේස්බුක් වැනි සමාගම්වල විවේක කුටි තිබීමෙන් මෙය ලොව පුරා ව්‍යාප්ත වෙමින් තිබේ. නමුත් කෙටි නින්ද ඇත්තෙන්ම සෞඛ්‍යයට හිතකරද? මෙම ලිපියෙන් අපි විද්‍යාත්මකව එය ගවේෂණය කරමු.
කෙටි නින්ද යනු මිනිත්තු 5 සිට 30 දක්වා වූ කෙටිකාලීන විවේකයකි. මෙය දහවල් නිදිමත ගතිය අඩු කිරීමට උපකාරී වේ. මධ්‍යාහ්න නින්ද මගින් මොළයේ පරිමාව වැඩි වීම සිදු වේ. යූසීඑල් සහ රිපබ්ලික් විශ්වවිද්‍යාලයේ 2023 පර්යේෂණයකින් හෙළි වූයේ, සතියකට කිහිප වතාවක් මෙම විවේකය ගන්නා අයගේ මොළයේ වයස්ගත වීම වසර 3 සිට 6 දක්වා ප්‍රමාද කරන බවයි.
අන්තර්ගතය
සෞඛ්‍ය ප්‍රතිලාභ
මධ්‍යාහ්න නින්ද මගින් මතකය තහවුරු වේ. මෙම විවේකය මගින් මොළයේ නිදිමත ස්වභාවය අඩු වීමෙන් අවධානය වැඩි දියුණු වේ. තවද, කෙටි නින්ද මගින් මනෝභාවය යහපත් වීම සිදු වේ. ආතතිය සහ ඒකාකාරී ජීවන රටාව නිසා ඇති වන මානසික තෙහෙට්ටුව මෙම විවේකය මගින් අඩු කළ හැකියි. ජපානයේ ටෝකියෝ විශ්වවිද්‍යාලයේ පර්යේෂණයකට අනුව, දිනකට මිනිත්තු 30ක මෙම නින්ද මගින් හෘද රෝග අවදානම අඩු වේ.
මෙම විවේකය මගින් ආරක්ෂක පද්ධතිය වැඩි දියුණු වේ. නින්දේ අඩුවීමෙන් ආරක්ෂක පද්ධතිය දුර්වල වුවද, කෙටි නින්ද මගින් සෛල ප්‍රතිසංස්කරණය සිදු වේ. මෙම නින්ද මගින් නොරෙපිනෙෆ්රින් (Norepinephrine) සහ සයිටොකයින් මට්ටම අඩු වේ. මෙම විවේකය මගින් මානසික කාර්යක්ෂමතාව වැඩි වේ. මෙම නින්ද මගින් තෙහෙට්ටුව අඩු වී අවධානය වැඩි වේ.
දිගුකාලීන ප්‍රතිලාභ
කෙටි නින්ද මගින් මොළයේ සෞඛ්‍යය දිගුකාලීනව ආරක්ෂා වේ. නිතිපතා මෙම විවේකය ගන්නා අයගේ මොළයේ පරිමාව වැඩි වී, මතක රෝග සහ මොළයේ රෝග අවදානම අඩු වේ. මෙය මොළයේ වයස්ගත වීම ප්‍රමාද කරයි. ජෝන්ස් හොප්කින්ස් පර්යේෂණයකට අනුව, මිනිත්තු 30 සිට 90 දක්වා මෙම නින්ද මගින් වචන මතකය වැඩි දියුණු වේ. එමෙන් ම මොළයේ කුඩා වීම අඩු කිරීමෙන් මතකය සහ බුද්ධිමය කාර්යයන් ආරක්ෂා වේ.
කෙටි නින්ද මගින් හෘද සෞඛ්‍යය වැඩි දියුණු වේ. ටෝකියෝ විශ්වවිද්‍යාලයේ අධ්‍යයනයකට අනුව, දිනකට මිනිත්තු 30ක මෙම නින්ද මගින් කිරීටක ධමනි රෝග අවදානම අඩු වේ. තවද, රුධිර පීඩනය අඩු කිරීමට මෙම විවේකය උපකාරී වේ. ආතති හෝමෝන අඩු වීමෙන් මෙය සිදු වේ. එමෙන් ම ආරක්ෂක පද්ධතිය බලගැන්වෙයි.
කෙටිකාලීන ප්‍රතිලාභ
කෙටි නින්ද මගින් මානසික කාර්යක්ෂමතාව ඉක්මනින් වැඩි දියුණු වේ. මිනිත්තු 5 සිට 15 දක්වා මෙම විවේකය මගින් මතකය, ප්‍රතිචාර කාලය සහ මනෝභාවය යහපත් වේ. මෙය පැය 3ක් දක්වා පවතී. හාවඩ් සෞඛ්‍ය පර්යේෂණයකට අනුව, මෙම නින්ද මගින් තෙහෙට්ටුව අඩු වී අවධානය වැඩි වේ. තවද, මනෝභාවය යහපත් කිරීමට සහ මානසික අවපීඩන අවදානම අඩු කිරීමට මෙම විවේකය උපකාරීයි.
කෙටි නින්ද මගින් ඵලදායිතාව වැඩි වේ. මොළයේ ක්‍රියාකාරිත්වය, මානසික චලන වේගය සහ ප්‍රතිචාර දැක්වීම වැඩි දියුණු වේ. ස්ලීප් ෆවුන්ඩේෂන් පර්යේෂණයකට අනුව, මිනිත්තු 10 සිට 30 දක්වා මෙම නින්ද බලගැන්වුම් ලබා දෙයි. ආමෙරිකන් හෘද සංගමයේ පර්යේෂණයකට අනුව, දහවල් තෙහෙට්ටුව අඩු කිරීමට මෙම විවේකය උපකාරී වේ.
විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ තොරතුරු
කෙටි නින්ද පිළිබඳ බොහෝ විද්‍යාත්මක අධ්‍යයන සිදු වී ඇත. හාවඩ් සරසවියේ 2024 අධ්‍යයනයකට අනුව, මිනිත්තු 10 සිට 30 දක්වා මෙම නින්ද මගින් මානසික තත්ත්වය පැහැදිලි සහ යථා තත්ත්වයට පත් වේ. එබැවින් මතක තොරතුරු ස්ථාවර වේ. ScienceDirect හි 2022 මෙටා-විශ්ලේෂණයකට අනුව, මෙම නින්ද මගින් සංජානන ක්‍රියාකාරකම් සඳහා කුඩා ධනාත්මක ප්‍රතිලාභ ලැබෙයි.
ජෝන්ස් හොප්කින්ස් විසින් සිදු කළ අධ්‍යයනයකට අනුව, මිනිත්තු 30 සිට 90 දක්වා මෙම විවේකය මගින් වචන මතකය වැඩි දියුණු වේ. නේචර් හි 2025 පර්යේෂණයකට අනුව, මිනිත්තු 20කට අඩු මෙම නින්ද මගින් මතක කේතනය වැඩි දියුණු වේ. නියුරෝලීඩර්ෂිප් ආයතනයේ 2022 අධ්‍යයනයකට අනුව, කෙටි නින්ද මගින් බුද්ධිමය කාර්යක්ෂමතාව, මතකය සහ ඉගෙනීම වැඩි දියුණු වේ.
ඉගෙනීම කෙරෙහි ධනාත්මක ප්‍රතිලාභ
කෙටි නින්ද ඉගෙනීම සහ මතකය කෙරෙහි ධනාත්මක බලපෑම් ඇති කරයි. නේචර් පර්යේෂණයකට අනුව, උසස් පාසල් සිසුන්ගේ ඉගෙනීමේදී මිනිත්තු 20කට අඩු මෙම විවේකය මගින් මතක කේතනය වැඩි දියුණු වේ. මෙය නව තොරතුරු බුද්ධිය ස්ථාවර කිරීමට උපකාරී වේ. ජෝන්ස් හොප්කින්ස් අධ්‍යයනයකට අනුව, මිනිත්තු 30 සිට 90 දක්වා මෙම නින්ද මගින් වචන මතකය සහ බුද්ධිමය කාර්යයන් වැඩි දියුණු වේ.
ස්ලීප් ෆවුන්ඩේෂන් පර්යේෂණයකට අනුව, මෙම විවේකය මගින් මතකය, තාර්කික තර්කනය සහ සංකීර්ණ කාර්යයන් සිදු කිරීමේ හැකියාව වැඩි දියුණු වේ. PMC අධ්‍යයනයකට අනුව, මධ්‍යාහ්න නින්ද මගින් මතක තොරතුරු ස්ථාවර වී, රාත්‍රී නින්දෙන් පසු ප්‍රතිලාභ ලැබෙයි. කෙටි නින්ද ඉගෙනීමේ ධාරිතාව වැඩි කරයි, විශේෂයෙන් නව දැනුම බුද්ධියේ තහවුරු කිරීමේදී.
ක්‍රීඩාව සඳහා භාවිතය
ක්‍රීඩකයන් සඳහා කෙටි නින්ද ඉතා වැදගත්ය. රියල් මැඩ්‍රිඩ් පාපන්දු කණ්ඩායම සහ රොනී ඕ’සලිවන් වැනි ක්‍රීඩකයන් මෙම විවේකය පුහුණුවීම්වලට ඇතුළත් කර ඇත. නාසා පර්යේෂණයකට අනුව, මිනිත්තු 26ක මෙම නින්ද මගින් අවධානය 54%කින් සහ කාර්යක්ෂමතාව 34%කින් වැඩි වේ. 2025 ප්ලෝස් ජීව විද්‍යා පර්යේෂණයකට අනුව, මිනිත්තු 20ක මෙම විවේකය මගින් නිර්මාණශීලීත්වය වැඩි වේ. වොෂිංටන් පෝස්ට් පර්යේෂණයකට අනුව, මෙම නින්ද මගින් ඉගෙනීමේ ධාරිතාව වැඩි වේ. ක්‍රීඩා විද්‍යාවේදීන් මෙම විවේකය “බලගැන්වුම් ආහාරයක්” ලෙස සලකයි.
අවදානම් සහ සීමාවන්
නමුත් කෙටි නින්දේ අවදානම්ද තිබේ. මිනිත්තු 20කට වඩා දිග මෙම විවේකය මගින් නින්දේ මන්දගාමී බව ඇති වේ. මෙය ඔබව මන්දගාමී කරයි. මෙම නින්ද රාත්‍රී නින්දට බාධාවක් විය හැක. අධික ලෙස මේ සඳහා යොමු වීම මතක රෝග ලක්ෂණයක් ලෙස සැලකෙයි. 2025 පර්යේෂණයකට අනුව, උදෑසන මෙම නින්ද මරණ අනුපාතය වැඩි කළ හැක. කෙටි නින්ද සෑම කෙනෙකුටම ගැලපෙන්නේ නැත. සමහරුන්ට මෙම විවේකය ගැනීම අපහසුයි. රාත්‍රී නින්ද ප්‍රමුඛ කළ යුතුයි. අධික ලෙස දහවල් කෙටි නින්ද සඳහා හුරු වීම රාත්‍රී නින්දේ ගැටලු ඇති කළ හැකියි.
නිවැරදිව කෙටි නින්ද ගැනීමේ උපදෙස්
කෙටි නින්ද සඳහා හොඳ ම කාලය දහවල් 1 සිට 3 දක්වාය. මිනිත්තු 10 සිට 20 දක්වා මෙම නින්ද ලබා ගත හැකියි. මිනිත්තු 90ක් දක්වා විවේක ගැනීම මඟින් පූර්ණ නින්දේ චක්‍රයක් සම්පූර්ණ කරයි. නමුත් මනසේ මන්දගාමී බව ඇති කරයි.
කෙටි නින්ද ගැනීමට උපදෙස්: සුවපහසු පරිසරයක් සකසන්න, ඇස් ආවරණයක් භාවිතා කරන්න, සිසිල් කාමරයක් තෝරන්න. මෙම නින්ද මගින් මතකය සහ ඉගෙනීම වැඩි දියුණු වේ. මිනිත්තු 30 සිට 90 දක්වා මෙම විවේකය මොළයේ ප්‍රතිලාභ ලබා දෙයි නමුත් දිගු ඒවා ගැටලු ඇති කරයි.
කෙටි නින්ද මගින් රුධිර පීඩනය අඩු වේ. 2019 නින්දේ වෛද්‍ය විද්‍යා පර්යේෂණයකට අනුව, මිනිත්තු 30ක මෙම නින්ද මගින් රුධිර පීඩනය අඩු වේ. තවද, මෙම විවේකය මගින් ඵලදායිතාව වැඩි වේ. විවිධ කාලයන්හි මෙම නින්ද විවිධ ප්‍රතිලාභ ලබා දෙයි. කෙටි නින්ද මගින් මතකය වැඩි දියුණු කර තෙහෙට්ටුව අඩු කරයි. කෙටි නින්ද බර්ක්ලි විශ්වවිද්‍යාලයේ පර්යේෂණයකට අනුව, ඉගෙනීමේ ධාරිතාව වැඩි කරයි. නින්දේ ව්‍යුහය සහ මෙම විවේකය අතර සම්බන්ධය පැහැදිලියි.
පරිස්සමට පරිහරණය කළ යුතු, ගැඹුරු අන්තර්ජාලයේ ඔබ නොදත් රහස් – DEEP WEB
නිගමනය
අවසානයේ, කෙටි නින්ද යනු සෞඛ්‍යයට හිතකර පුරුද්දකි නමුත් මධ්‍යස්ථව භාවිතා කළ යුතුයි. රාත්‍රී නින්ද ප්‍රමුඛ කරන්න. මෙම විවේකය මගින් ඔබේ ජීවිතය බලගැන්වෙනු ඇත.
මූලාශ්‍ර
- BBC Future: Why power naps might be good for our health (2024)
- Siloam Hospitals: Health Benefits of Napping
- Harvard Health: Can a quick snooze help with energy and focus (2024)
- Sleep Foundation: Do Power Naps Work? (2025)
