ආයුබෝවන්! අද අපි ලස්සන ප්‍රශ්නයක් ගැන කතා කරමු. ඔයා කවදා හරි සිංහයෙක් දිහා බලලා “මේ පිරිමි සිංහයාගේ ලොකු කෙස් ගස් තියෙන්නේ ඇයි?” කියලා හිතුවද? ඒවා තමයි අපි හඳුන්වන්නේ “කේශර” කියලා. කේශර තියෙන්නේ පිරිමි සිංහයින්ට විතරයි, ගැහැනු සිංහයින්ට නැහැ. ඒත් ඇයි එහෙම වෙන්නේ? මේකට හේතු ගොඩක් තියෙනවා, විද්‍යාත්මකවත් ඒවා පැහැදිලි කරන්න පුළුවන්. අපි එකින් එක බලමු, පුංචි ඔයාටත් තේරෙන්න ලේසි විදිහට!
කේශර ගැන පොඩි හැඳින්වීමක්
කේශර කියන්නේ පිරිමි සිංහයෙකුගේ ඔළුව වටේ තියෙන ලොම් වලින් හැදුණු ලස්සන දෙයක්. ඒක බලන්න ලස්සනයි වගේම ඒකෙන් සිංහයාට වැඩ ගොඩක් වෙනවා. ඒක එයාගේ අනන්‍යතාවයක් වගේ. උදාහරණයක් විදිහට, ඔයාගේ පාසලේ යුනිෆෝම් එක ගන්න්න ඒකෙන් ඔයා කවුද, මොන පාසලේ ද කියලා අනිත් අයට පේනවා නේද? එහෙම තමයි සිංහයාගේ කේශරත් එයා ගැන ලොකු කතාවක් කියන්නේ.
බොහෝ අය සතුන් සතුව පවතින විවිධ ලක්ෂණ හෝ විශේෂාංග මත ඔවුන් වර්ගීකරණයට ලක් කරනවා. මේ අතරින් විශේෂයෙන්ම සිංහයෙකුගේ කේශර පැවතීම ගැහැණු සතුන් ආකර්ශණය කර ගැනීමට බවයි පැවසෙන්නේ. එමෙන්ම එම කේශර කලාපය පරපෝෂිතයන් හට නිවහනක් ද වෙනවා. එසේත් නොමැති නම් සිංහයා හට සැඟවී දඩයම් කිරීම සඳහා එතරම් උචිත නොවන විලාසිතා ගති ලක්ෂණයක් බව පැහැදිලියි.
1. කේශර මඟින් සිංහයා ශක්තිමත් බව පෙන්නනවා
විද්‍යාඥයෝ කියනවා, කේශර පැවතීම නිසා පිරිමි සිංහයෙක් තමන් කොච්චර ශක්තිමත්ද, සෞඛ්‍යවන්තද කියලා පෙන්නනවා කියලා. ලොකු, ඝන, ලස්සන කේශර කාපයක් තියෙන සිංහයෙක් හොඳට කෑම කන, හොඳට ඉන්න කෙනෙක් කියලා පෙන්නුම් කරනවා. ඒක එයාගේ “මම හොඳිිි ඉන්නවා” කියන සලකුණක් වගේ. පුංචි ඔයාට මේක තේරෙන්නේ කොහොමද? උදාහරණයක් විදිහට, ඔයා යම් තරඟයකින් ජයග්‍රහණය කළා ම ලස්සන සහතික පත්‍රයක් ගන්නවා නේද? ඒ වගේ තමයි, කේශර කියන්නෙ සිංහයාගේ ශක්තිය ගැන සහතිකයක් වගේ.
2. ගැහැනු සිංහයින්ට ආකර්ෂණයක්
පිරිමි සිංහයෙකුගේ කේශර පැවතීම ගැහැනු සිංහයින්ටත් ලොකු ආකර්ෂණයක්. ගැහැනු සිංහයෝ කැමති වෙන්නෙ හොඳම පිරිමි සිංහයාව තමන්ගේ ස්වාමිස්වාමියා කරගන්නයි. ලොකු, ලස්සන කේශර ගොඩක් තියෙන සිංහයෙක් දිහා බලලා ඒ අය හිතනවා, “මේ සිංහයා ශක්තිමත්, එයාට අපිව බලාගන්න පුළුවන්” කියලා. මේක ටිකක් ඔයාගේ පාසලේ හොඳම ක්‍රීඩකයා තෝරනවා වගේ. හොඳට ක්‍රීඩා කරන, ශක්තිමත් කෙනාට ඔක්කොම කැමතියි නේද? එහෙම තමයි ගැහැනු සිංහයිනුත් හිතන්නේ.
3. සටන් කරද්දී ආරක්ෂාවක්
කේශර කලාපය මඟින් ලස්සන විතරක් නෙමෙයි, ඒකෙන් සිංහයාට ආරක්ෂාවකුත් ලැබෙනවා. පිරිමි සිංහයෝ එකිනෙකා එක්ක සටන් කරනවා, ඒ වෙලාවට කේශර එයාගේ බෙල්ල වටේ තියෙන ආරක්ෂක වළල්ලක් වගේ වැඩ කරනවා. ඒකෙන් අනිත් සිංහයාගේ දත් වලින්, නිය වලින් තුවාල වෙන එක අඩු වෙනවා.
නමුත් කාලයක් ගත වෙත්දී, සිංහයින්ගේ හැසිරීම නිරීක්ෂණය කළ ක්ෂේත්ර ජීව විද්‍යාඥයින් පවසන්නේ සිංහයින් එකිනෙකා සටන් කරන විට කලාතුරකින් පමණක් ගෙල පෙදෙසේ කේශර පවතින කලාපයට ප්‍රහාරයන් එල්ල වී ඇති බවයි. ඒ වෙනුවට ඔවුන් නිතරම ඉලක්කයට පසුපස සිට ප්‍රහාරයක් එල්ල කර ඇත.
කුහුඹුවෙක් නොවේ නම්, සොම්බීලගෙන් ඔබ ආරක්ෂිතයි.
4. උෂ්ණත්වය ගැනත් උදව්වක්
සිංහයෝ ඉන්නේ උණුසුම් තැන්වල, විශේෂයෙන් අප්‍රිකාවේ. කේශර ඝන වුණත්, ඒකෙන් සිංහයාට උෂ්ණත්වය හසුරුවා ගන්න උදව් වෙනවා කියලා විද්‍යාඥයෝ හිතනවා. ඒ වගේම රෑට සීතල වුණාම ඒ ලොම් වලින් ටිකක් උණුසුමත් ලැබෙනවා. ඔයාට මේක තේරෙන්නේ ඔයා හොඳ ජැකට් එකක් ඇඳගෙන ඉන්නකොට සීතල අඩුයි නේද කියලා හිතුවම.
5. වෙනත් සතුරු සිංහයින් බය කරන්න
කේශර පැවතීම නිසා පිරිමි සිංහයෙක් වෙන සිංහයින්ටත් ටිකක් බය හිතෙන විදිහට පෙන්නනවා. ලොකු, ඝන කේශර තියෙන සිංහයෙක් දිහා බලලා අනිත් සිංහයෝ හිතනවා, “මේකා එක්ක සටන් කරන්න යනවද?” කියලා. ඒකෙන් සටන් අඩු වෙන්නත් පුළුවන්. ඔයා සහභාගී වෙන තරඟයකදී ශරීර ප්‍රමාණයෙන් ලොකු ක්‍රීඩකයෙක් දැක්කම ටිකක් බය හිතෙනවා වගේ තමයි මේකත්.
විද්‍යාත්මකව මේක තේරුම් ගන්න
විද්‍යාඥයෝ මේ ගැන ගොඩක් හොයලා බලලා තියෙනවා. ඒ අය කියනවා, කේශර සිංහයාගේ හෝර්න වලටත් සම්බන්ධයි කියලා. හෝර්මෝන කියන්නේ ඔයාගේ ශරීරයේ තියෙන පොඩි රසායනික සංයෝග වර්ගයක්. ඒවා තමයි සිංහයාගේ කේශර ලොකු වෙන්න, ලස්සන වෙන්න උදව් කරන්නේ. එයා හොඳට කෑම කනකොට ඒ හෝර්මෝන හොඳට වැඩ කරනවා. ඒකෙන් කේශර ටික හොඳට, ලස්සනට වැඩෙනවා.
ගැහැනු සිංහයින්ට ඇයි කේශර නැත්තේ?
ඔයා හිතන්න ඇති, “එහෙනම් ගැහැනු සිංහයින්ට ඇයි කේශර නැත්තේ?” කියලා. ඒකට හේතුව ගැහැනු සිංහයින්ට වෙන වැඩ තියෙනවා. ඒ අය තමයි ගොඩක් වෙලාවට දඩයම් කරන්නේ. කේශර කලාපයක් තිබුණොත් ඒක ටිකක් බර වැඩියි. ඒ වගේම දඩයම් කරද්දී ගස් අස්සෙන් රිංගන්න ලේසි නැහැ. ඒ නිසා ගැහැනු සිංහයින්ට කේශර නැතුව ඉන්න එක ලේසි වෙලා තියෙනවා.
අවසාන වශයෙන්
ඉතින්, පිරිමි සිංහයින්ට කේශර තියෙන්නේ ලස්සනට විතරක් නෙමෙයි. ඒකෙන් එයාගේ ශක්තිය පෙන්නනවා, ගැහැනු සිංහයින්ට ආකර්ෂණයක් වෙනවා, සටන් වලදි ආරක්ෂාවක් ලැබෙනවා, උෂ්ණත්වය හසුරුවා ගන්න උදව් වෙනවා, වෙන සිංහයිව බය කරනවා. මේ හැම දෙයක්ම විද්‍යාත්මකව තේරුම් ගන්න පුළුවන්. ඔයාටත් දැන් තේරෙනවා ඇති නේද, කේශර පැවතීම සිංහයාට කොච්චර වැදගත්ද කියලා. ඊළඟ වතාවේ සිංහයෙක් දැක්කම ඔයාටත් හිතෙයි, “වාව්, මේ කේශර නිසා ලස්සන විතරක් නෙමෙයි, ඒකෙ ලොකු වැඩක් තියෙනවා!” කියලා.
