මදුරුවන් යනු ලෝකයේ සිටින බොහෝමයක් දෙනාට හිරිහැරයක් වන කුඩා කෘමීන් වර්ගයකි. ඔවුන්ගේ කුඩා උපද්‍රවකාරී දෂ්ඨනය බොහෝ විට අපව කුපිත කරවන අතර, එයින් ඇතිවන කැසීම සහ රතු පැහැති ගැටිති අපගේ සම මත දින ගණනාවක් පවතිනු ඇත. එහෙත්, ඔබ කවදා හෝ සිතුවාද, ඇයිද මදුරුවන් සමහර අයට වඩා වැඩිපුර හපන්නේ? ඔබත් එවැනි කරදරයට පත් වූ අයෙකු නම්, ඔබ තනිවම නොවේ. මෙයට හේතුව විද්‍යාත්මකව පැහැදිලි කළ හැකි අතර, ඒ සඳහා බලපාන සාධක ගණනාවක් තිබේ. මෙම ලිපියෙන් අපි එම විද්‍යාත්මක හේතු ගැඹුරින් විමසා බලමු.
මදුරුවන් දෂ්ඨ කරන්නේ ඇයි?
මදුරුවන් අපට විදින්නේ ආහාරය සඳහා නොවේ. බොහෝ දෙනා සිතනවාට වඩා වෙනස්ව, මදුරුවන්ගේ ප්‍රධාන ආහාරය ලෙස පැලෑටිවල යුෂ (nectar) භාවිතා වේ. එහෙත්, ගැහැණු මදුරුවන්ට ඔවුන්ගේ බිත්තර නිපදවීම සඳහා අවශ්‍ය ප්‍රෝටීන් ලබා ගැනීමට මිනිස් රුධිරය අවශ්‍ය වේ. මේ නිසා ගැහැණු මදුරුවන් පමණක් මිනිසුන් හපන්නේ ය. ඔවුන් ඔබේ සමට තම දළය ඇතුල් කර රුධිරය උරා බොන අතර, එහිදී ඔවුන්ගේ කෙළ ඔබේ රුධිරයට එන්නත් කරයි. මෙම කෙළ රුධිරය කැටි ගැසීම වළක්වන අතර, එය මදුරුවාට රුධිරය පහසුවෙන් උරා ගැනීමට උපකාරී වේ. එහෙත්, මෙම කෙළ තුළ ඇති රසායනික ද්‍රව්‍ය ඔබේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියේ සංවේදී බවක් ඇති කරන අතර, එයින් රතු ගැටිති සහ කැසීම ඇති වේ.
ඇයි සමහර අයට වැඩිපුර හපන්නේ?
මදුරුවන් ඔබව තෝරා ගන්නේ ඔබේ සුවිශේෂී ලක්ෂණ මත පදනම්ව ය. මෙහිදී බලපාන ප්‍රධාන සාධක කිහිපයක් තිබේ:
- රුධිර වර්ගය (Blood Type)
ඔබේ රුධිර වර්ගය මදුරුවන් ආකර්ෂණය කර ගැනීමට බලපාන එක් සාධකයකි. පර්යේෂණවලින් හෙළි වී ඇත්තේ O වර්ගයේ රුධිරය ඇති අයට, මදුරුවන් වඩාත් ආකර්ෂණීය බවයි. මෙයට හේතුව තවමත් පැහැදිලි නැතත්, O වර්ගයේ රුධිරය ඇති අයට වඩාත් පහසුවෙන් මදුරු ප්‍රහාරයට ලක් වන බව පෙනේ. A, B, සහ AB වර්ගවල රුධිරය ඇති අයට මෙය තරමක් අඩු බව දක්නට ලැබේ. - කාබන් ඩයොක්සයිඩ් පිට කිරීම (Carbon Dioxide Emission)
ඔබ හුස්ම ගන්නා විට කාබන් ඩයොක්සයිඩ් (CO₂) පිට වන අතර, මදුරුවන්ට මෙය ඉතා දුර සිට හඳුනා ගත හැකිය. ඔබ ව්‍යායාම කරන විට හෝ වැඩිපුර ශ්වසනය කරන විට මෙම CO₂ ප්‍රමාණය වැඩි වන බැවින්, එවැනි අවස්ථාවලදී ඔබ මදුරුවන්ට වඩාත් ආකර්ෂණීය වේ. විශාල ශරීර ප්‍රමාණයක් ඇති අය සාමාන්‍යයෙන් වැඩි CO₂ ප්‍රමාණයක් පිට කරන බැවින්, ඔවුන්ටත් මදුරු ප්‍රහාරය වැඩි විය හැක. - සමෙහි ගන්ධය (Body Odor)
ඔබේ සමෙන් නිකුත් වන රසායනික ද්‍රව්‍ය මදුරුවන් ආකර්ෂණය කරයි. උදාහරණයක් ලෙස, දහඩියෙන් ලැක්ටික් අම්ලය (lactic acid) සහ ඇමෝනියා වැනි ද්‍රව්‍ය නිකුත් වන අතර, මේවා මදුරුවන්ට ඉතා ආකර්ෂණීය ය. ඔබේ සම මත ජීවත් වන බැක්ටීරියා මෙම ගන්ධය වෙනස් කරන බැවින්, සමහර අයට ඇති සුවිශේෂී ගන්ධය මදුරුවන්ට වඩාත් රුචිකර විය හැක. මේ ලිපියත් කියවා බලන්න. ශරීරයේ හෝ කිහිලිවල ගඳ ඇතිවෙන්නේ මෙහෙමයි. - ශරීර උෂ්ණත්වය (Body Temperature)
මදුරුවන් තාපයට ආකර්ෂණය වේ. ඔබේ ශරීර උෂ්ණත්වය ඉහළ යන විට, උදාහරණයක් ලෙස, ගිම්හාන දිනකදී හෝ ව්‍යායාමයකින් පසුව, මදුරුවන් ඔබ වෙත ඇදී එයි. ගර්භණී ස්ත්‍රීන්ට මෙය වැඩිපුර බලපාන බවත් පර්යේෂණවලින් හෙළි වී ඇත, මන්ද ඔවුන්ගේ ශරීර උෂ්ණත්වය සහ පරිවෘත්තීය ක්‍රියාවලිය (metabolism) ඉහළ මට්ටමක පවතින බැවිනි. - වර්ණයන් (Clothing Color)
ඔබ අඳින ඇඳුම්වල වර්ණයත් මදුරුවන් ආකර්ෂණය කිරීමට බලපායි. රතු, තැඹිලි, සහ කළු වැනි තද වර්ණ මදුරුවන්ට වඩාත් දෘශ්‍යමාන වන අතර, ඒවා තාපය අවශෝෂණය කරන බැවින් මදුරුවන් ඒ වෙත ආකර්ෂණය වේ. ඒ හා සසඳන විට, සැහැල්ලු වර්ණ මදුරුවන් අඩුවෙන් ආකර්ෂණය කරයි.
මදුරුවන්ගෙන් ආරක්ෂා වන්නේ කෙසේද?
මදුරු දෂ්ඨන වළක්වා ගැනීමට ඔබට කළ හැකි පියවර කිහිපයක් තිබේ:
- සමෙන් එන ගන්ධය අඩු කරන්න: ව්‍යායාමයෙන් පසු හොඳින් ස්නානය කිරීමෙන් දහඩියෙන් නිකුත් වන රසායනික ද්‍රව්‍ය ඉවත් කළ හැක.
- සැහැල්ලු ඇඳුම් අඳින්න: දිගු අත් සහිත, සැහැල්ලු වර්ණයේ ඇඳුම් භාවිතා කිරීමෙන් මදුරුවන්ගෙන් ආරක්ෂා විය හැක.
- මදුරු විකර්ෂක භාවිතා කරන්න: මදුරුවන් අකමැත්තක් දක්වන විවිධ ආලේපන හෝ පැඟිරි තෙල් වැනි ස්වභාවික විකර්ෂක ඔබේ සමට ආලේප කිරීමෙන් මදුරු දෂ්ඨනය වළක්වා ගත හැක.
- පරිසරය පිරිසිදුව තබා ගන්න: නිවස අවට ඇති මදුරුවන් බෝ වන ස්ථාන ඉවත් කිරීමෙන් ඔවුන්ගේ බෝවීම අඩු කළ හැක.
- මදුරු දැලක් භාවිතා කරන්න: ඔබ නින්දට යන විට ඔබේ ඇඳ මදුරු දැලකින් ආවරණය කර ගන්න.
මදුරු දෂ්ඨනය නිසා ඇතිවන රෝග
මදුරු දෂ්ඨනය බොහෝ විට සරල කැසීමකින් අවසන් වුවත්, ඒවා බරපතල රෝග ගෙන එන වාහකයන් ලෙසද ක්‍රියා කරයි. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයට අනුව, මදුරුවන් මගින් පැතිරෙන රෝග වසරකට මිලියන 725,000කට වඩා වැඩි පිරිසකගේ මරණවලට හේතු වේ. මැලේරියාව, ඩෙංගු, සහ සිකා වැනි රෝග මදුරුවන් නිසා පැතිරෙන අතර, මේවා උප සහරා අප්‍රිකාව වැනි ප්‍රදේශවල වැඩි වශයෙන් දක්නට ලැබේ. එක්සත් ජනපදය වැනි රටවලදී බටහිර නයිල් වෛරසය (West Nile Virus) වැනි රෝග ද දක්නට ලැබේ.
මදුරු දෂ්ඨනයක් සුව කරන්නේ කෙසේද?
මදුරුවන් ලේ උරා බීමෙන් පසු ඇතිවන කැසීම සහ ඉදිමුම අඩු කිරීමට ඔබට සරල පිළියම් භාවිතා කළ හැක:
- අයිස් භාවිතය: අදාළ ස්ථානයට අයිස් තැබීමෙන් ඉදිමුම සහ කැසීම අඩු වේ.
- ඇන්ටිහිස්ටමින් ක්‍රීම්: මෙම ක්‍රීම් මගින් කැසීම පාලනය කළ හැක.
- බේකිං සෝඩා: ජලය සමග මිශ්‍ර කළ බේකිං සෝඩා ආලේප කිරීමෙන්ද සහනයක් ලැබේ.
එහෙත්, ඔබේ මදුරුවන් ලේ උරා බිව් තැන් ඉතා රතු වී, ඉදිමී, හෝ උණුසුම් වුවහොත්, එය ආසාදනයක ලකුණක් විය හැකි බැවින් වෛද්‍යවරයකු හමු වීම වඩාත් සුදුසු ය.
නිගමනය
මදුරුවන් ඔබට වැඩිපුර හපන්නේ ඔබේ රුධිර වර්ගය, CO₂ පිට කිරීම, සමෙන් නිකුත් වන ගන්ධය, ශරීර උෂ්ණත්වය, සහ ඇඳුම්වල වර්ණය වැනි සාධක මත පදනම්ව ය. මෙම සාධක ඔබට වෙනස් කළ නොහැකි වුවත්, ඉහත දක්වා ඇති ආරක්ෂණ ක්‍රම භාවිතයෙන් ඔබට මදුරු හප්පනවා අඩු කර ගත හැක. මදුරුවන්ගෙන් ආරක්ෂා වීමෙන් ඔබේ සෞඛ්‍යය රැක ගන්නා අතර, ඔවුන් මගින් පැතිරෙන රෝගවලින් ද ආරක්ෂා විය හැකිය.
